Piotr Pustelnik
W kwietniu 2013 roku do buddyjskiego Królestwa Lo powszechnie nazywanego Mustangiem położonego w północnym Nepalu wyruszyła polska ekipa wspinaczy i dokumentalistów.
Celem Mustang Art&Climb Expedition było zebranie materiału o charakterze naukowo-dokumentacyjnym z jedynego tak dobrze zachowanego obszaru dawnego Tybetu. W wyprawie uczestniczą Eliza Kugler, Paula Rettinger-Wietoszko, Krzysztof Gutteter i Piotr Mila.
Obok wielu bezcennych i degradowanych przez cywilizację zabytków na terenie Mustangu znajdują się miejsca nieodkryte - to setki grot wykutych w górskich zboczach, z których część zdobiona jest unikalnymi polichromiami. Groty były używane jako domy, pustelnie, miejsca pochówku i odosobnień medytacyjnych zarówno dla buddystów, jak i dla praktykujących starą religie bon. Do dnia dzisiejszego odkryto tylko część z grot ze względu na trudny dostęp wymagający wysokich umiejętności wspinaczkowych.
Celem ekspedycji jest m.in., analiza już odkrytych grot oraz rekonesans dotyczący eksploracji nieodkrytych dotąd, położonych w skrajnie niedostępnych miejscach, zabytków kultury tybetańskiej Górnego Mustangu.
Projekt pod patronatem National Geographic Polska ma zostać zrealizowany w kilku etapach w latach 2013-2015.
W maju 2014 odbył się drugi etap wyprawy - tym razem gromo uczestników powiększyło sie o archeologów i wspinaczy, dzieki którym możliwe będzie dotarcie i zbadanie grot oraz znajdujących się w nich zabytków kultury i religii Mustangu.
Odkryliśmy i zrobilismy dokumentację fotograficzną, konserwatorską i archeologiczną w 3 zespołach grot medytacyjnych nie odwiedzanych przez ludzi od kilkuset lat. Ze względu na bardzo trudny dostęp do nich - krucha, zlepieńcowa skała - było to możliwe tylko ze zjazdów przy zastosowaniu specjalnie przygotowanego na tę okazję sprzętu asekuracyjnego.
Przy okazji zrealizowaliśmy akcję pomocy medycznej dla mieszkańców najbiedniejszych wiosek w Mustangu.
W sierpniu 2017 startujemy z 3 etapem ekspedycji - tym razem dedykowana jest pomocy medycznej i spieraniu edukacji dzieci w przyklasztornej szkole-sierocińcu na północy Mustangu - tuż przy chińskiej granicy.
Mamy też w plane realizację filmu dokumentalnego o zwyczajach i rytyłałach związanych ze śmiercią, pochowkiem i odrodzeniem umysłu, jakie panują w tej buddyjskiej krainie.
"Dziękuję za wyróżnienie mnie zaproszeniem do współpracy w projekcie „Mustang Art&Climb Expedition” i z przyjemnością przyjmuję honorowy patronat nad tym przedsięwzięciem. Ze swej strony służę wszelką pomocą we wszystkich sprawach technicznych i logistycznych. Życzę sprawnych przygotowań, udanej wyprawy oraz zebrania jak największej ilości materiału o charakterze naukowo-dokumentacyjnym. By przekazane relacje przybliżyły wielu osobom kulturę tego trudno dostępnego regionu w Himalajach Nepalu."
Michał Kochańczyk
Podróżnik, alpinista, polarnik, żeglarz i afrykanista